Vitamine A, ook wel bekend als retinol of tretinoïne, is een werkstof dat het afgelopen jaar erg populair is geworden. Vitamine A wordt al jaren door dermatologen ingezet bij acné klachten en in de loop der jaren kwam men ook tot ontdekking dat het een anti-aging werking had. De cosmetica-industrie ging er mee op de loop, want anti-aging, daar ligt de wens van de meerderheid van de bevolking. 

Wat doet vitamine A op de huid?

Vitamine A stimuleert de celvernieuwing. En met deze celvernieuwing vinden verschillende processen plaats: zoals het stimuleren van de collageen en elastine aanmaak (huidversteviging), het egaliseren van de huidtextuur (bultjes en grove poriën), verminderen van een verdikte hoornlaag (eigenlijk dus exfoliërend) en het verminderen van verstoppingen en ontstekingen in de huid (exfoliërend en antibacterieel). Ook kan het pigmentatie verlichten doordat de huid continu gestimuleerd wordt tot celvernieuwing. Oppervlakkig pigment ‘groeit’ dan als het ware met de huid omhoog en wordt lichter van kleur.

Vitamine A heeft echter als nadeel dat het de huid kan irriteren. Bij het gebruiken van een te hoog percentage wordt de huid teveel getriggerd en komt er bij de celvernieuwing ook schilfering, droogte en gevoeligheid. Daarom is het belangrijk om de huid te laten wennen aan het gebruik van vitamine A en te starten met een laag percentage. De percentages in producten beginnen al bij 0,01% en lopen op tot maximaal 1%. Dat klinkt weinig, maar dat is het zeker niet. Less = more in het geval van vitamine A. Ook is het niet altijd zo dat een hoger percentage betere resultaten geeft. Vitamine A komt namelijk in verschillende vormen en elke vorm heeft weer zijn eigen voor- en nadelen.  

Vitamine A wordt door UV-straling afgebroken en dus dient vitamine A altijd tijdens de nacht gebruikt te worden. Ook kan de huid zongevoeliger worden door het gebruik van vitamine A en wordt een dagcrème met minimaal SPF30 geadviseerd.

Vormen van vitamine A

Vitamine A is onder te verdelen in een tabel, zoals onderstaand. De vorm van vitamine A waar de huid direct mee aan de slag kan is retinoïnezuur. Echter heeft deze vorm van vitamine A het nadeel dat het de huid kan irriteren en het mag niet vrij op de markt verkocht worden. Daarom zijn er andere vormen van vitamine A op de markt gebracht welke de huid kan omzetten tot retinoïnezuur. In de huid zitten namelijk huideigen enzymen die daar voor zorgen. Afhankelijk van de soort vitamine A moet het dus een aantal stappen van omzetting doorlopen om tot retinoïnezuur te komen. Bij elke omzetting gaat zo’n 10% van de activiteit verloren.

In principe is Retinol de basis en deze vorm van vitamine A wordt dan ook het meeste gebruikt door cosmeticabedrijven. Dit is pure vitamine A-zuur. Eenmaal op de huid aangebracht, zet de huid retinol om in retinaldehyde, ook wel bekend als retinal. Eenmaal retinal wordt het omgezet in retinoïnezuur, waarna het zijn werking afgeeft aan de huid. Naast retinol brengt retinal nu ook zijn opmars in de cosmeticawereld, omdat deze vorm weer een stapje dichter bij retinoïnezuur is.

Naast retinol, retinaldehyde en retinoïnezuur vind je ook retinyl esthers en retinyl palmitate op de tabel. Dit zijn eigenlijk een soort ‘restjes’ van retinol. Het is afgeleid van retinol en heeft een minimale activiteit. Net even boven retinaldehyde heb je één van de meest revolutionaire vorm van vitamine A, namelijk retinyl-retinoate. Dit is een combinatie van retinol en retinoïnezuur. Na applicatie kan de huid direct aan de slag met de retinoïnezuur en geeft de retinol langzaam zijn activiteit vrij tijdens de omzetting.

Vitamine A is ook verkrijgbaar bij de dokter. In dit geval gaat het om pure retinoïne, of een synthetische afgeleide vorm van vitamine A met dezelfde activiteit. Een andere benaming voor retinoïne is tretinoïne en ook afgeleide vitamine A zuren zoals roaccutane en Retin-A worden regelmatig voorgeschreven bij zeer ernstige acné of huidveroudering. Echter ligt deze activiteit zo hoog dat deze vormen van vitamine A niet verkrijgbaar zijn op de vrije markt. 

Ik wil beginnen met vitamine A, wat moet ik kiezen?

Vitamine A is het meest effectief in een serum vorm. Een serum heeft namelijk een dunne structuur, wat betekent dat de moleculen kleiner zijn. Hoe kleiner de moleculen, hoe beter de werkstoffen in de huid kunnen dringen. De moleculen van een crème zijn te groot en hierdoor werken de werkstoffen vrij oppervlakkig. Het beste advies is dus ook om de verleiding te weerstaan voor een crème die claimt vitamine A in zich te hebben.

Nummer 1

Als je niet op het budget hoeft te letten is de beste en meest revolutionaire variant op vitamine A de Retinyl-Retinoate. Deze variant geeft weinig kans op irritatie en is toch zeer krachtig. Dit komt doordat, zoals al eerder beschreven, de huid direct aan de slag gaat met het retinoïnezuur en retinol zijn werkzaamheid geleidelijk aan afgeeft. De r-Retinoate van Medik8 is er in twee varianten, een witte flacon en een zwarte flacon. Bij het Medik8 r-Retinoate - Day & Night serum in de witte flacon is de vitamine A stabiel gemaakt, waardoor dit product overdag en 's nachts gedragen kan worden. De Medik8 r-Retinoate Intense - Night cream in de zwarte flacon is de retinyl-retinoate geïntensiveerd en deze is enkel voor de nacht. Deze twee varianten van vitamine A heeft maar één sterkte en heeft een speciale innovatieve formule waardoor elke huid er direct tegen kan. Dit product hoeft in gebruik dus ook niet langzaam opgebouwd te worden. Daarnaast is Retinyl-Retinoate erg stabiel en wordt het minder afgebroken door UV-straling. Retinyl-Retinoate is echter kostbaarder, omdat de ontwikkeling van het ingrediënt en het product intensiever is.

Nummer 2

De tweede beste optie is om te gaan voor retinal, omdat deze één stap verwijderd is van retinoïnezuur. Retinal is redelijk stabiel en goed houdbaar. Retinal wordt goed door de huid getolereerd, maar het gebruik moet zeker goed en langzaam opgebouwd worden. Retinal werkt ook sterk antibacterieel, waardoor deze variant van vitamine A niet alleen erg goed werkt bij huidveroudering, maar ook bij acné en rosacea. Beginnen met 0,1% of 0,3% is in alle gevallen aangeraden. 

Nummer 3

Wanneer je toch wat op je budget wilt letten is retinol de derde beste keuze. Retinol is de meest gebruikte variant in cosmetica. Retinol is echter minder stabiel en het is dus ook zeer aan te raden om retinol in een donkere verpakking, in een koele ruimte te bewaren en ‘snel’ op te maken. Retinol is over het algemeen tot twee maanden na opening het meest actief en is zeer zongevoelig. Retinol wordt goed door de huid geaccepteerd, wanneer opgebouwd vanuit lagere percentages. Een goed percentage om te starten met retinol is 0,3%.

Goedkoop is duurkoop

Producten die veelal verkocht worden bij drogisterijen en parfumerieën zullen vermoedelijk retinyl esthers of retinyl palmitate bevatten. Dit zijn goedkopere alternatieven voor retinol. Echter kan retinol wel in het product voorkomen, maar zal het percentage nooit aangegeven worden. Belangrijk is dat retinol of welke vorm van retinol dan ook in de eerste of tweede rij op de ingrediëntenlijst staat. Staat het ingrediënt pas in het midden of het einde van de ingrediëntenlijst, dan is het niet zeer actief. Het daadwerkelijke effect van vitamine A zal dan ook niet behaald worden met deze producten.

Huidadvies bij Care for Skin